Chế độ tư hữu là ngọn nguồn sinh ra giai cấp cũng như những mối quan hệ đối kháng giai cấp, sinh ra nhà nước và cả quyền lực của giai cấp thống trị nắm giữ. Ngoài các chế độ vì mục đích phục vụ cho lợi ích chung của con người, không phải chế độ nào cũng hướng tới mục đích chung của con người và xã hội, thay vào đó là sự lợi dụng, tư sản và phân chia xã hội thành nhiều giai cấp. Và chính sự phân chia này đã gây ra nhiều tiêu cực trong đời sống xã hội lúc bấy giờ.
Dưới đây mayruaxegiadinh.com.vn sẽ đề cập tới chủ đề Tư hữu là gì? Chế độ tư hữu là gì? Cùng khám phá những thú điều thú vị về khái niệm này nhé!
Contents
Định nghĩa tư hữu là gì?
Tư hữu đã được định nghĩa một cách rất rõ ràng trong từ điển tiếng Việt. Theo đó, tư hữu là quyền sở hữu tài sản thuộc về mỗi cá nhân và thuật ngữ này được phân biệt với thuật ngữ công hữu.
Trong tư hữu, chúng ta có thể tìm hiểu cụ thể về những khía cạnh liên quan như: quyền tư hữu, chế độ tư hữu hay ruộng đất tư hữu,…. Về ý nghĩa, tư hữu chính là nguyên nhân hay nói cách khác là mồi châm để hình thành nên giai cấp và các mối quan hệ đối kháng giai cấp. Bên cạnh đó, tư hữu cũng là ngọn nguồn cho sự ra đời của nhà nước và quyền lực nắm trong tay giai cấp thống trị.
Tư hữu là gì không chỉ đơn thuần được hiểu một cách dễ dàng dựa theo định nghĩa khác mà khái niệm này lại khá phức tạp. Định nghĩa về tư hữu còn ẩn chứa nhiều yếu tố đặc thù khó hiểu bởi vậy muốn làm sáng tỏ bản chất của tư hữu, chúng ta cần phải tìm hiểu chi tiết về những yếu tố này.
Khám phá tư hữu và chế độ tư hữu
Chế độ tư hữu là gì?
Chế độ tư hữu được hiểu là một số giai cấp chiếm hữu riêng để phục vụ cho mục đích lợi ích cá nhân. Vì vậy, chế độ tư hữu đối lập lại với chế độ nhân văn là vì lợi ích chung của cộng đồng và xã hội. Đặc trưng của chế độ tư hữu là sự lợi dụng, phân chia giai cấp và tư sản vì thế mà nó lại chính là nguồn phát sinh ra nhiều tiêu cực cho con người và đời sống xã hội.
Liên quan tới tư hữu còn có quyền tư hữu, là một cấu trúc về lý thuyết để thực thi xã hội. Qua đó, quyền tư hữu với vai trò giúp xác định được rõ cách dùng và cách sở hữu đối với kinh tế và nguồn tài nguyên.
Tư hữu xuất hiện là do đâu? Thời điểm xuất hiện tư hữu
Nếu đã hiểu tư hữu là gì thì chúng ta đều nhận thấy được rằng mục đích của chế độ này không hướng đến cộng đồng và hoàn toàn vì lợi ích riêng tư. Do đó, đối với xã hội tư hữu không có sự đóng góp, thậm chí còn gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự phát triển chung của xã hội. Tới đây liệu bạn có tò mò vì sao một giá trị không mang tới điều tốt đẹp như vậy nhưng lại được hình thành và tồn tại không? Những dòng chia sẻ tiếp theo đây sẽ giúp bạn có đáp án hoàn hảo nhất.
Nguyên nhân đầu tiên đó chính là từ sự dư thừa của cải hình thành nên tư hữu. Cơ chế này rất dễ hiểu, có thể lý giải từ nguồn gốc xuất hiện tư hữu đó là vào thời kỳ xã hội nguyên thủy, khi đó con người lấy giá trị bình đẳng và công bằng làm nguyên tắc vàng bởi lối sống tập thể cộng đồng, dựa vào nhau để sinh tồn.
Và cũng bởi quá trình hỗ trợ lẫn nhau này mà đã dẫn đến việc tạo ra của cải dư thừa. Tuy nhiên, số của cải dư thừa này lại không được đem chia đều cho cộng đồng, thay vào đó lại được thu về tay của những người đứng đầu như: tù trưởng, tộc trưởng, tù trưởng và những bô lão quân sự.
Trong khi đó, công sức lao động thì lại được đóng góp chung như nhau thúc đẩy tăng gia sản xuất làm cho của cải được tạo ra ngày càng nhiều lên. Tuy nhiên, chỉ có những người được cử nắm giữ vai trò của người chỉ huy những công việc chung trong thị tộc mới lợi dụng chức vị đảm đương để giành giữ riêng một phần của cải, tài sản chung đó cho cá nhân mình.
Cũng chính từ việc tích lũy này đã để lại hệ quả rõ rệt đó chính là phân chia giàu nghèo. Vì mục đích tích lũy của cải mà các thị tộc đã quyết định không giết những tên tù binh bại trận, thay vào đó thì giữ lại họ để làm nô lệ phục vụ những công việc lao động trong tộc.
Vẫn với cơ chế tư hữu mà tới cả những người lao động chung đó cũng bị chiếm để làm “của riêng”. Ban đầu, những nô lệ tù binh thì sẽ làm việc cho toàn bộ tộc duy chỉ có một số thành phần có uy tín và có chức phận đã lợi dụng điều này để chiếm những tù binh này trở thành tay sai của riêng cá nhân mình. Khi đó, những tay sai nô lệ này đã bị đưa vào để làm việc phục vụ trong các gia đình quan lại, quý tộc.
Tác hại khi chế độ tư hữu xuất hiện như thế nào?
Tác hại lớn nhất của chế độ tư hữu là gì? Chính là làm biến đổi bản chất và cơ chế của xã hội nguyên thủy. Cụ thể, sự thay đổi này được thể hiện rõ ràng qua những đổ vỡ, các biến đổi về bản chất gồm:
- Mối quan hệ cộng đồng thân tộc bị phá vỡ hoàn toàn.
- Sự xuất hiện tư hữu gia đình phụ hệ: các mối quan hệ biến đổi rõ rệt, kiểu gia đình phụ hệ thay thế cho gia đình mẫu hệ trước đó.
- Xuất hiện sự khác biệt trong sự phân chia giữa các lao động ở từng gia đình. Chế độ tư hữu ra đời đồng nghĩa không còn chế độ làm chung hưởng chung một cách công bằng nữa nên gia đình có nhiều lao động sẽ có nhiều của cải và ngược lại. Ngoài ra, những người có chức có quyền sẽ giữ phần lớn lượng của cải dư thừa của xã hội nên đã tạo ra sự phân biệt giàu nghèo, kéo theo xã hội cũng bắt đầu phân chia giai cấp.
- Kiểu xã hội bộ lạc, thị tộc cùng lối sống sinh hoạt cộng đồng và tôn sùng nguyên tắc công bằng đã hoàn toàn bị phá vỡ. Từ đây, con người bắt đầu bước vào một xã hội bắt đầu có giai cấp và đó chính là xã hội cổ đại.
Cho tới nay, chế độ tư hữu vẫn còn tồn tại. Vậy liệu bạn có nhận diện được đâu đó bóng dáng của chế độ tư hữu này hay không? Và đối với xã hội hiện địa thì chế độ tư hữu này đã được pháp luật phân tích rõ ràng và đồng thời cũng đưa ra những cơ sở xác đáng. Cùng tìm hiểu chế độ tư hữu là gì ở thời đại mà chúng ta đang sống nhé.
Tư hữu về tư liệu sản xuất là gì?
Theo lý thuyết được xây dựng ở nền tảng xã hội học và kinh tế học, tư liệu sản xuất là những yếu tố đầu vào nhằm phục vụ mục đích sản xuất sản phẩm mang giá trị cao và đem lại lợi ích kinh tế lớn. Theo đó, tư liệu được nhận định chính là nguyên liệu, công cụ lao động và cả lực lượng sản xuất, tài nguyên từ tự nhiên và vốn đầu tư của nhà nước.
Còn trong nông nghiệp, tư liệu sản xuất được định nghĩa là công cụ làm nông chẳng hạn như: cuốc xẻng, đất đai. Ở phạm vi xã hội khác thì tư liệu sản xuất được nhận diện khác nhau. Tương tự, ở xã hội công nghiệp, tư liệu được xác định là nhà máy, hầm mỏ; và ở xã hội tri thức thì coi nguồn tư liệu sản xuất chính là văn phòng và máy tính.
Những tư liệu này đều có quyền sở hữu mang giá trị quan trọng để phân loại ra được các hệ thống kinh tế riêng biệt. Đối với nền kinh tế học cổ điển, tư liệu sản xuất lại được định nghĩa theo một cách khác, là các yếu tố sản xuất mà không gồm con người hay vốn.
Chủ nghĩa Mác đã đưa ra quan điểm về chế độ tư hữu rằng việc xóa bỏ đi chế độ này là một việc vô cùng hệ trọng. C.Mác đã thẳng thắn, mạnh dạn đứng lên và chỉ ra “tội lỗi” lớn của chế độ tư hữu cấp thiết là phải xóa bỏ nó. Quan điểm này của Ông đã được nhắc tới trong Bản thảo kinh tế – triết học (1844) rằng chế độ tư hữu khiến con người ta trở nên tha hóa.
Hơn nữa, con người khi ở trong xã hội tư bản chủ nghĩa, tư hữu làm cho giá trị lao động chẳng khác nào máy móc và không thể phát huy hơn nữa sức mạnh tiềm ẩn bên trong mỗi người.
Vai trò của quyền tư hữu là gì đối với sự phát triển kinh tế và chính trị
Những nhà kinh tế học cổ điển chẳng hạn như Adam Smith hay Karl Marx thường nhận ra được tầm quan trọng của quyền tư hữu trong quá trình phát triển kinh tế và điều này đã nhận được sự đồng ý của những nhà kinh tế chính thống hiện đại.
Một lời giải thích được chấp nhận rộng rãi đó chính là những quyền tư hữu nếu được thực thi tốt đồng thời sẽ tạo ra động lực cho những cá nhân tham gia vào các hoạt động kinh tế ví dụ như đầu tư, đổi mới và trao đổi và từ đó sẽ tạo ra một thị trường hiệu quả hơn. Một ví dụ cho điều này rõ nhất chính là sự phát triển của quyền tư hữu ở châu u thời Trung Cổ.
Trong thời đại ngày nay, toàn bộ quyền lực chính trị đều tập trung vào tay các chế độ quân chủ cha truyền con nối, đây là những kẻ thường lạm dụng quyền lực để bóc lột những nhà sản xuất và đánh thuế tùy tiện hay từ chối trả các khoản nợ.
Việc thiếu bảo vệ quyền sở hữu là yếu tố tạo ra rất ít động lực cho chủ đất cũng như các thương nhân đầu tư vào đất đai, vốn vật chất hay đầu tư vào nhân lực, công nghệ. Sau cuộc Nội chiến Anh diễn ra vào năm 1642-1646 và cuộc Cách mạng Vinh quang năm 1688, sự thay đổi quyền lực chính trị thoát khỏi vua Stuart đã dẫn tới việc tăng cường quyền sở hữu của cả chủ sở hữu đất đai lẫn tư bản. Vì vậy, sự phát triển kinh tế diễn ra rất nhanh chóng và tạo tiền đề cho Cách mạng Công nghiệp.
Bên cạnh đó, quyền tài sản cũng được xác định là làm giảm chi phí giao dịch thông qua việc cung cấp một giải pháp hiệu quả cho những xung đột về nguồn lực khan hiếm. Trên thực tế, việc sử dụng dữ liệu lịch sử của những thuộc địa cũ ở châu u, Acemoglu, Johnson cùng Robinson đã tìm ra được bằng chứng thuyết phục rằng những thể chế kinh tế tốt chính là những tổ chức cung cấp quyền tư hữu an toàn, bình đẳng về cơ hội, đồng thời mang tới sự thịnh vượng kinh tế.
Quyền tài sản còn có thể liên quan tới sự hình thành trật tự chính trị một cách chặt chẽ bởi nó bảo vệ quyền lợi kinh tế cho một cá nhân. Cũng vậy mà North, Weingast và Wallis đã cho rằng quyền tư hữu bắt nguồn nhằm tạo tiền đề cho những hoạt động trục lợi của giới thượng lưu.
Đặc biệt, những hệ thống pháp lý và chính trị bảo vệ những quyền của giới thượng lưu đối với những khoản thu tiền thuê nhà đã tạo nên một cơ sở của cái gọi là “trật tự truy cập hạn chế”. Trong đó, nhóm người không thuộc giới tinh hoa sẽ bị từ chối tiếp cận quyền lực chính trị cũng như các đặc quyền kinh tế khác.
Chẳng hạn như, trong một nghiên cứu lịch sử về nước Anh thời Trung cổ, Thomas và North đã phát hiện ra sự phát triển mạnh mẽ của luật đất đai ở Anh trong thế kỷ 13 xuất phát bởi chính lợi ích của giới thượng lưu trong việc khai thác doanh thu tiền thuê đất từ quyền sở hữu đất đai sau khi tăng đột ngột giá đất vào thế kỷ thứ 12.
Ngược lại, đối với “trật tự truy cập mở” ngày nay bao gồm một hệ thống chính trị dân chủ và nền kinh tế thị trường tự do thường sẽ bao hàm những quyền tư hữu rộng rãi, an toàn và cá nhân hóa. Quyền tài sản phổ quát cùng cạnh tranh kinh tế và chính trị không chính đáng nên coi nhẹ vai trò của việc trục lợi, đồng thời ủng hộ các đổi mới và hoạt động sản xuất trong nền kinh tế hiện đại.
Trên đây là toàn bộ nội dung liên quan tới chủ đề tư hữu là gì? Chế độ tư hữu là gì? mà mayruaxegiadinh.com.vn muốn chia sẻ. Hy vọng rằng bài viết này đã mang lại những thông tin cần thiết về tư hữu và chế độ tư hữu đến cho quý bạn đọc.
