Thành ngữ nhàn cư vi bất thiện trong từ điển Tiếng Việt là gì? Ý nghĩa của có ra sao và cách để vận dụng thành ngữ “Nhàn cư vi bất thiện” như thế nào?…. mayruaxegiadinh.com.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ về thành ngữ này trong bài viết ngay sau đây, cùng theo dõi nhé!
Contents
Nhàn cư vi bất thiện là gì? Ý nghĩa của “nhàn cư vi bất thiện”.
Các Bậc Cổ Đức thời xưa từng để lại vô số câu đạo lý rất có ý nghĩa. Trong số đó có một câu chắc rằng đã rất quen thuộc với chúng ta đó là câu: “Nhàn cư vi bất thiện”. Vậy Nhàn cư vi bất thiện là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu để giải thích ý nghĩa của câu nói này nhé!
Trong thành ngữ “nhàn cư vi bất thiện” có một số từ cần chú ý như sau:
“Nhàn”có nghĩa là nhàn rỗi, rảnh rang, là không có việc gì để làm, “cư” ở đây không phải là cư trú mà chúng ta nên kết hợp với từ trước nó để hiểu đúng nghĩa của từ này. Theo đó, “nhàn cư” nghĩa là ở không, tức trong trạng thái không có việc gì để làm, rảnh rỗi. “Vi” nghĩa là gây ra, dẫn đến còn “thiện” trong từ lương thiện, ý chỉ đến những việc làm tốt, lương thiện và hợp đạo lý.
Từ cách giải nghĩa như trên, chúng ta có thể hiểu cơ bản câu thành ngữ “nhàn cư vi bất thiện” nghĩa là gì rồi đúng không nào? Có nghĩa là nếu con người ta ở trong một trạng thái không có việc làm hay nhàn rỗi sẽ dễ dẫn đến những hành động sai lầm làm ảnh hưởng xấu đến xã hội.
Tuy nhiên, “nhàn cư” ở đây chúng ta cần phải hiểu không phải là một cuộc sống an nhàn giống với những nhà thơ ngày trước chán ghét cuộc sống quan trường mà trở về quê hay bỏ lên núi ở ẩn, hòa mình với thiên nhiên. Mà “nhàn cư” trong câu thành ngữ này chỉ trạng thái không có việc để làm.
Và nếu một ai đó khi quán rảnh rỗi, không có nghề nghiệp, không có việc làm và đặc biệt không có những định hướng trong cuộc sống thì họ rất dễ dính vào việc làm bất chính, sai trái. Lý do là vì khi không có việc làm đồng nghĩa rằng họ sẽ chẳng phải suy nghĩ điều gì thì lại càng có nhiều thời gian rảnh nên họ rất dễ bị vướng vào các hành động sai trái và điển hình như là: rượu chè, cờ bạc và nguy hiểm hơn là nghiện hút. Từ đó sẽ dẫn đến các hệ lụy khó lường cho xã hội.
Có thể nói câu thành ngữ “nhàn cư vi bất thiện” có ý nghĩa vô cùng sâu sắc vì trong cuốn “Đại học” Khổng Tử đã từng nói rằng “小人闲居为不善” ý nói là những kẻ tiểu nhân mà ở không, quá nhàn rỗi thường làm những điều xấu.
Cách vận dụng thành ngữ “nhàn cư vi bất thiện”
Ví dụ 1:
Ngày nay số lượng người nghiện chơi game chiếm một lượng lớn, đặc biệt là độ tuổi các bạn trẻ. Cứ rảnh rỗi, không phải làm việc gì là lại lao vào chơi game mà chẳng làm việc gì khác. Tuy nhiên thế giới mạng rộng lớn như vậy, ở đó có vô vàn những điều hay nhưng các bạn lại chẳng thể tìm kiếm để học hỏi và trau dồi kiến thức cho bản thân.
Tại sao cứ cầm điện thoại trên tay điều đầu tiên ta lại nghĩ ngay tới đó chính là phải chơi game và chẳng biết làm điều gì khác cả?
Nhìn các bạn trẻ – tương lai của đất nước nhưng lại cứ như thế thì thử hỏi tương lai sau này sẽ ra sao đây. Thích chơi cũng ví như ăn vậy, nghĩa là đang hưởng thụ. Tuy nhiên cứ chỉ ngồi mà ăn lại chẳng vận động thì lương thực, thực phẩm có như núi thì cũng có ngày bị cạn kiệt. Đây chính là điển hình cho việc đang tiêu phước tự thân.
Còn làm việc hay học tập và vào những lúc rảnh rỗi thì ta học thêm ngoại ngữ, tin học văn phòng, công nghệ hay học nấu ăn ngon, học các cách để làm kinh tế, học kinh nghiệm để làm kinh doanh, học quản lý, học về nông vụ về cách để làm nông nghiệp, học để trau dồi kiến thức nghề nghiệp của bản thân hiện tại,… hoặc đơn giản là học để làm người tốt.
Còn những người có tu hành thì nghe thuyết pháp, tập định, tập thiền, tập kiểm soát, học kinh điển,…. Rồi rảnh hơn nữa thì ta làm công quả như phát cơm phát gạo, nấu ăn từ thiện, nhặt rác dọn vệ sinh nơi công cộng,…..
Những việc làm và học tập như trên rất có ích giúp chúng ta tạo thêm nhiều hơn những giá trị của cải và cả vật chất trong tương lai. Điều này càng làm cho người ấy gia tăng phước báu và tương lai ắt sẽ giàu có.
Còn ngược lạ, với những người suốt ngày chỉ thích ngồi chơi game, ăn chơi ít lao động hay thậm chí lười lao động, không lao động rồi lại với tư tưởng thực hiện ăn cắp ăn trộm để lấy tiền về chơi game thì tương lai sẽ dần hết phước báu. Họ có thể biến thành những người tầm thường trong xã hội và có thể lâm vào cảnh đói nghèo, bệnh tật tâm thần rồi dẫn tới những hối hận muộn màng.
Ví dụ 2:
Những người lái xe taxi trong lúc rảnh rỗi có nhiều người tụ tập lại để chơi bài ăn tiền và là đánh thật. Bạn nghĩ sao về việc này?
Những người tài xế khi thích chơi những trò đỏ đen như cá độ, lô đề, đánh bài,… nếu thắng thì thường hân hoan mà ăn nhậu hay ham mà chơi tiếp. Và ngược lại, thua thì đem lòng bực tức, tiếc nuối mà sân giận,….
Từ đó có thể dẫn đến nhiều những hành vi như chạy xe chở khách sau đó mất an toàn, dễ gây ra tai nạn hay buồn quá thì đi nhậu nhẹt rồi về trút giận lên vợ con. Đây cũng chính là bởi nhàn rỗi không biết làm gì nhưng cũng không có trí tuệ để sử dụng thời gian một cách hiệu quả để đem lại kết quả tốt. Và cứ theo đà như thế, thích được hưởng thụ vui chơi cho thỏa thích tâm trí và dục vọng.
Còn bạn, liệu bạn đã, đang và sẽ sử dụng thời gian rảnh rỗi của mình như thế nào?
Chỉ cần tinh ý một chút mà khi nhìn vào một ai đó khi họ sử dụng thời gian trong một ngày thì bạn cũng phần nào đoán biết được phần nào tương lai của họ sẽ tiến về đâu, sẽ trở thành một người như thế nào.
Do đó, bạn nên biết khôn khéo lợi dụng những khoảng thời gian rảnh trong ngày của mình để học hoặc làm bất kỳ một việc gì đó cho thật có ích và ý nghĩa để mang lại thật nhiều lợi lạc cho bản thân cũng như gia đình và xã hội.
Sinh ra được làm người và lớn lên trong kiếp người là khó. Bởi thế mà mỗi chúng ta nên biết trân quý mạng này, đồng thời hãy dùng chúng sao cho thật hữu ích. Đừng lãng phí thời gian của sức trẻ, của cuộc đời chúng ta cho những thứ vô ích. Và nếu sống với những việc vô bổ thì tiếc lắm đúng không nào?
Bởi nếu làm như thế thì thật uổng phí cả một kiếp người rồi, và dĩ nhiên ngàn đời sau rất khó mà có được vì thân người thì khó mà có được mà.
Hy vọng bài viết giải nghĩa thành ngữ “nhàn cư vi bất thiện” mà chúng tôi vừa chia sẻ trên đây hữu ích với bạn đọc. Từ đó giúp bạn hiểu được nhàn cư vi bất thiện nghĩa là gì cũng như có cái nhìn tích cực hơn về cuộc sống hiện tại của chúng ta để hướng về những điều tốt đẹp, tránh lãng phí thời gian cho những điều vô bổ.
