Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đã từng nghe đến câu thành ngữ lực bất tòng tâm, nhưng không phải ai cũng thực sự hiểu ý nghĩa của có. Vậy lực bất tòng tâm là gì? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của mayruaxegiadinh để hiểu thêm về ý nghĩa của câu nói nhé!
Contents
Lực bất tòng tâm là gì?
Lực bất tòng tâm là một thành ngữ Hán Việt với ý nghĩa muốn chỉ việc khả năng, năng lực không đủ để thực hiện một số ý nghĩa, ước muốn, hoài bão của bản thân.
Lực bất tòng tâm tiếng Trung được viết là 力不从心 /Lì bù cóng xīn/. Sau đây cấu tạo câu thành ngữ này, chúng ta cùng tìm hiểu nhé:
- 力 lì lực: 力 trong 能力 nénglì hoặc 力量 lìliàng mang nghĩa là khả năng, năng lực, nghị lực.
- 不 bù bất là không có
- 从 cóng tòng: 从 trong 顺从 shùncóng mang nghĩa làm theo, nghe theo, ràng buộc, phục tùng, quy phục.
- 心 xīn tâm: suy nghĩ, ý muốn, khát vọng bản thân.
Cả câu mang ý nghĩa là năng lực, khả năng bó buộc ý muốn, hoài bão làm gì đó của con người. Mặc dù rất muốn thực hiện một điều gì đó nhưng lại không thể làm được vì ngoài khả năng. Câu nói chỉ sự bất lực, bó tay, vượt tầm kiểm soát trước những vấn đề cuộc sống của con người.
Lực bất tòng tâm tiếng Anh là gì? Trong tiếng Anh có một câu thành ngữ mang ý nghĩa tương tự là So much to do, so little done. Có nghĩa là dù rất muốn, rất thích, đã cố gắng hết sức nhưng kết quả vẫn không có gì thay đổi cả.
Thực tế trong cuộc sống này, bất cứ ai cũng sẽ gặp qua những trường hợp “lực bất tòng tâm” như thế. Đơn giản như là khi còn nhỏ bạn muốn làm gì đó những không thể tự quyết định, không đủ khả năng để làm. Hay lớn rồi muốn lo lắng, chăm sóc cho bố mẹ, người thân một cuộc sống đầy đủ, tốt đẹp hơn, tuy nhiên bạn lại chưa đủ khả năng, năng lực tài chính hay không có sức điều kiện khỏe làm điều mình muốn làm. Vì vậy, trong cuộc sống có rất nhiều thứ bản thân không phải muốn và nỗ lực là có được, nhưng thực ra đánh mất cơ hội, chưa từng thử, chưa từng cố gắng mới hối tiếc nhất.
Nguồn gốc của câu thành ngữ lực bất tòng tâm
Thành ngữ “lực bất tòng tâm” xuất phát từ một điển tích dưới thời Đông Hán. Lúc đó, Ban Siêu là một trong những tướng lĩnh giỏi của vua Minh Đế. Với tài năng điều binh khiển tướng của mình, ông đã lập nhiều công lao và chiến công hiển hách.
Thuở ấy, vua Minh Đế có lệnh cho ông dẫn theo một số quân lính tới dẹp loạn ở vùng Tây Vực. Thời gian trôi qua, mới đó đã thấm thoắt 27 năm. Lúc đi, Ban Siêu vẫn là một thanh niên sức vóc trai tráng khỏe mạnh. Đến giờ thì tuổi tác đã không còn nhỏ nữa. Bệnh tật dày vò khiến Ban Siêu chỉ muốn được về thăm quê. Tuy nhiên, thư trình xin về quê dâng lên vua Lưu Triệu lại không đến được tay vua.
Vì vậy, con gái ông đã viết bức thư khác tỏ rõ nỗi lòng, ý muốn của cha được về lại quê hương trong những ngày tháng cuối đời. Nhà vua sau khi đọc được bức thư đã lập tức hạ chỉ để cho ông được toại nguyện. Tuy nhiên, vì tuổi cao sức yếu, khi chỉ vừa về đến Lạc Dương chưa đầy 1 tháng thì ông đã bệnh mà qua đời. Mặc dù rất mong mỏi được nhìn thấy, được hưởng cuộc sống thư thả ở quê hương nhưng sức khỏe ông không cho phép ông hoàn thành di nguyện ấy.
Từ đó về sau, người đời lưu truyền, sử dụng thành ngữ “lực bất tòng tâm” để thể hiện những mong muốn, khát vọng của mình nhưng lại không thể nào làm được.
Những câu nói, thành ngữ đồng nghĩa với lực bất tòng tâm
Thành ngữ tương đồng với “Lực bất tòng tâm” như là:
- 无能为力 /Wú néng wéi lì/
(Vô năng vi lực là không có năng lực, tài năng để việc làm việc gì đó).
- 心有余而力不足 /xīn yǒu yu ér lì bù zú/
(Tâm hữu dư nhi lực bất túc nghĩa là có tâm, có lòng muốn thực hiện nhưng năng lực không có, không cho phép).
Thành ngữ lực bất tòng tâm được vận dụng thế nào trong đời sống?
Trong cuộc sống hàng ngày, không thể tránh khỏi đôi lúc lực bất tòng tâm. Nhất là lòng tham con người là vô đáy, ham muốn là nhiều vô kể. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể đạt được mọi điều mình mong muốn. có những chuyện đối với bạn lúc này là trong khả năng nhưng sau này lại lực bất tòng tâm, vì vậy bạn nên chú ý từ bây giờ để sau này không phải hối tiếc như:
Lúc bố mẹ mình còn khỏe, hãy quan tâm chăm lo cho họ nhiều hơn
Người ta thường nói chi khi làm cha mẹ mới hiểu tấm lòng cha mẹ, nhưng lúc đó có quá muộn hay không. Nhân lúc bạn còn bố mẹ bên cạnh, hãy ngoan hơn một chút, quan tâm bố mẹ nhiều hơn một chút.
Nếu có cãi vã, tranh luận hay bất đồng, đừng vội tức giận hay buông lời quá đáng. Hãy đặt mình vào vị trí của họ để lắng nghe. Vì suy cho cùng lời nói, hành động ấy đều xuất phát từ ý nghĩ là muốn tốt cho mình. Bố mẹ nào cũng thương con cả, tuy cách thương yêu có khác nhau nhưng chúng đều chung mục tiêu muốn con phát triển, hoạt thiện bản thân tốt nhất.
Cũng đừng nghĩ những vật chất cao sang mới có thể tặng hay đã có thể làm bố mẹ vui. Tấm lòng chân thành quý giá hơn tất cả. Năng lực bao nhiêu phụng dưỡng và quan tâm bố mẹ nhường ấy. Bạn nghĩ họ luôn yêu thương chiều chuộng bạn vô điều kiện là vì muốn nhận lại từ bạn bất kỳ thứ vật chất, nào sao?
Không đặt nặng kết quả, coi mọi chuyện theo duyên số
Người đến rồi người đi, duyên đến duyên lại tàn đều là số mệnh. Bạn không nên cưỡng cầu bất cứ thứ gì khi đã không thuộc về mình. Cuộc đời ngắn ngủi lắm, quay đi quay lại bạn cũng đã chẳng còn trẻ. Thay vì than trách, tiếc nuối vì những thứ không phải của mình, hãy trân trọng những gì bạn đang có. Sống biết ơn, coi trọng mọi thứ xung quanh nhưng không phải là không cần phấn đấu. Phấn đấu để mình và những người mình yêu thương có một cuộc sống tốt hơn.
Thời gian trôi nhanh, không thể quay lại
Thời gian sẽ giúp bạn nhận ra được nhiều điều trong cuộc sống. Cái giá của bài học đó cũng không phải nhỏ. Rồi bạn sẽ phải trưởng thành và phải tự mình đối mặt với mọi vấn đề trong cuộc sống. Chuẩn bị cho mình một tâm hồn đẹp, năng lượng tích cực sẵn sàng đối mặt với chúng là đủ rồi. Cuộc sống đã là tổng hòa của tất thảy những điều không hoàn hảo, nên đâu ai hoàn hảo đâu. Thất bại cũng như một gia vị cuộc sống để bạn thay đổi tốt hơn. Đừng vì vậy mà nản chí, cưỡng cầu hay từ bỏ cuộc sống tươi đẹp bao người mơ ước.
Bài viết trên là những chia sẻ của chúng tôi về lực bất tòng tâm là gì? Ý nghĩa của câu thành ngữ đó. Hy vọng qua bài viết bạn đã hiểu thêm về nó, có một góc nhìn khác về cuộc sống, tiếp tục theo dõi trang tin mayruaxegiadinh.com để cập nhật nhiều thông tin đời sống bổ ích nhé!
