Truyện ngụ ngôn là một thể loại văn học dân gian mà bạn đã được học trong chương trình ngữ văn lớp 6 và lớp 10.Vậy truyện ngụ ngôn là gì? Ý nghĩa, hình thức của truyện ngụ ngôn ra sao? Hãy theo dõi bài viết của mayruaxegiadinh để biết thêm nhiều kiến thức về truyện ngụ ngôn dân gian Việt Nam.
Contents
Khái niệm truyện ngụ ngôn là gì lớp 6?
Khái niệm
Truyện ngụ ngôn là truyện kể dân gian có thể kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, có tính chất răn dạy đối nhân xử thế, dùng biện pháp ẩn dụ hay nhân hóa loài vật, con vật hoặc kể cả con người để thuyết minh cho một chủ đề luân lý, triết lý một quan niệm nhân sinh, một nhận xét về thực tế xã hội hay những thói hư tật xấu nào đó của con người. Bên cạnh đó có một số truyện ngụ ngôn gây cười nhưng vẫn ngụ ý bóng gió, kín đáo để khuyên nhủ, răn dạy con người.
Trong quá trình sinh sống gần gũi với tự nhiên và con người chưa hoàn toàn tách mình ra khỏi tự nhiên, người cổ đại đã từng quan sát, tìm hiểu các con vật để dễ bề săn bắt và tự vệ. Khi con người có ý thức mượn truyện loài vật để nói về truyện con người thì truyện ngụ ngôn bắt đầu xuất hiện.
Ý nghĩa, mục đích của truyện ngụ ngôn là gì?
Truyện ngụ ngôn được xây dựng nhằm mục đích nêu lên các bài học về triết lí nhân sinh. Bản thân tên gọi của của nó đã thể hiện đặc trưng, ý nghĩa của loại truyện này. Ngôn là lời nói, ngôn ngữ. Ngụ có nghĩa là gửi vào, hàm ý, ẩn đằng sau.
Truyện ngụ ngôn là loại truyện thường lấy câu chuyện là loài vật để nói đến con người, hoặc những câu chuyện trong thực tế để giáo dục khuyên răn con người về đạo đức, triết lý, chính trị,….
Nguồn gốc ra đời của truyện ngụ ngôn
Truyện ngụ ngôn là một thể loại văn học lâu đời nhất, có thể nói thể loại này đã xuất hiện từ trước công nguyên trong kho tàng văn hóa các dân tộc của Ai Cập, Hy Lạp, Trung Hoa, Ấn độ,… xa hơn nữa là những thể truyện gắn liền với một nửa truyền thuyết do Ezop sáng tác, những sáng tác này có ảnh hưởng đến một vùng Trung Đông và phương Tây
Có thể nói truyện ngụ ngôn Trung Quốc có một ảnh hưởng không hề nhỏ, tương đồng nhất với truyện ngụ ngôn dân gian Việt Nam. Ngụ ngôn là thể loại tồn tại trong tất thảy mọi nền văn hóa, ảnh hưởng rất lớn đến quá trình giáo huấn con người, là một dạng văn học trung tâm, là tiêu chuẩn cho những thể loại văn học khác như văn xuôi của vùng Trung Đông.
Trong văn chương Kitô giáo và văn học Trung đại còn gọi truyện ngụ ngôn là dụ ngôn, thời đó văn học đại diện cho tâm thức đặc biệt như là một tiếp nhận rất đặc thù. Đến cuối thế kỷ thứ 19, hầu hết các nhà văn đã xem xét đến tính kiệm lời, sự súc tích của truyện ngụ ngôn làm chuẩn mực cho những sáng tác của mình. Cho đến nay ta vẫn thấy truyện ngụ ngôn thuộc thể loại không quá dài.
Sự xúc tích về nội dung đem đến cho người đọc truyện ngụ ngôn nhiều hàm nghĩa trừu tượng, dấu hiệu về hình thức của truyện ngụ ngôn cũng ảnh hưởng tới các loại hình khác.
Đặc điểm truyện ngụ ngôn là gì?
Trong suốt lịch sử phát triển của nhân loại đến nay truyện ngụ ngôn vẫn không thay đổi. Cho dù là tính chất, đối tượng và ý nghĩa của truyện ngụ ngôn vẫn không đổi, là một kiểu truyện phúng dụ bằng văn xuôi, văn vần hoặc bằng thơ ngắn mang tính chất giáo dục con người về mặt đạo đức.
Tuy nội dung có thể là một việc chế giễu hài hước nào đó nhưng lại chứa một điểm tiêu cực của xã hội bên trong đó. Đa số tất cả mọi thói xấu của con người, những nhược điểm đều sẽ được ví von qua các hình tượng con thú, con vật, gia súc,…. phúng dụ ngụ ngôn dựa trên nhiều đặc điểm tiêu biểu, thông dụng của các loài vật như thỏ thường nhút nhát, cáo thường đi với sự ranh mãnh, hổ khỏe mạnh hung hãn,…
Tuy truyện ngụ ngôn rất ngắn gọn xúc tích nhưng lại chứa đựng được những hàm súc, giàu sức biểu hiện và bộc lộ được rõ nét bản chất của đối tượng.
Truyện ngụ ngôn không chỉ với ý nghĩa giáo dục và đạo đức, mà còn ít nhiều có thêm ý nghĩa triết lý về nhận thức luận hoặc chính trị, ví dụ truyện ngụ ngôn của Ezop, La Fontaine, các truyện ngụ ngôn trong Luận ngữ, Trang tử, truyện ngụ ngôn của Liễu Tông Nguyên,….
Cấu trúc, hình thức của truyện ngụ ngôn là gì?
Hầu hết các tác phẩm truyện ngụ ngôn được chia làm hai phần như sau:
- Phần thứ nhất: diễn đạt một hiện tượng hay một nhân vật, sự kiện gây cười. Ví dụ truyện ngụ ngôn “thầy bói xem voi” hiện tượng mỗi nhân vật trong chuyện đều mô tả con voi một cách hoàn toàn khác nhau mang tính hài hước.
- Phần thứ hai: là các bài học đạo đức, bài học lý lẽ, phải trái được ẩn chứa đằng sau cốt truyện. Ví dụ truyện ngụ ngôn “thầy bói xem voi”, ngoài yếu tố hài ở trên, người đọc có thể rút ra được bài học đạo đức lớn, đó chính là luôn phải nhìn sự vật, sự việc một cách tổng thể, luôn luôn biết lắng nghe và biết nhìn sự vật, sự việc ở vị trí của những người khác để hiểu hết một sự vật sự việc nào đó
Truyện ngụ ngôn chúng ta đều được tiếp xúc khá sớm, từ khi còn bé, có lẽ vì thế vẫn có rất nhiều người chưa thể nhận thức được ra cấu trúc, ý nghĩa trong phần hai hình thức của truyện ngụ ngôn. Đến giờ, bất kỳ ai đọc qua một câu truyện ngụ ngôn nào đó cũng dễ dàng cảm nhận hơn vì vậy nên có thể nói rằng nên dành truyện ngụ ngôn cho người lớn.
Bài viết là những kiến thức liên quan đến truyện ngụ ngôn, hy vọng bài viết đã trang bị thêm cho bạn những kiến thức thú vị, bổ ích, giúp ích cho các bạn trong việc tìm hiểu chi tiết về đặc điểm, hình thức, lịch sử hình thành, mục đích ý nghĩa của truyện ngụ ngôn. Hãy tiếp tục theo dõi các bài viết trên mayruaxegiadinh để biết thêm nhiều thông tin hữu ích.
