Khái niệm sinh quyển là gì? Giới hạn, vai trò của sinh quyển

Sinh quyển trong lớp vỏ địa lý là một yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của các quyển khác trên Trái Đất. Vậy khái niệm sinh quyển là gì? Giới hạn của sinh quyển ra sao? Vai trò của sinh quyển như thế nào? Các khu dự trữ sinh quyển là gì?…. Cùng mayruaxegiadinh.com.vn tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây nào!

Sinh quyển là gì?

Sinh quyển chính là lớp vỏ sống của Trái Đất và một hệ thống động rất phức tạp có số lượng lớn những yếu tố ngẫu nhiên cùng nhiều quá trình mang đặc điểm xác suất. Sinh quyển trong thành phần của nó có các tầng đối lưu của khí quyển, toàn bộ thủy quyển cùng một phần của thạch quyển cho đến những lớp nhiệt độ 100℃.

Do đó, có thể kết luận sinh quyển là gì? thực chất là toàn bộ thế giới sinh vật cùng những yếu tố của môi trường bao quanh chúng trên Trái Đất. Trong đó bao gồm cả những hoạt động của các sinh vật đã, đang và sẽ tồn tại trên vỏ của Trái Đất.

Trong quá trình hình thành sinh quyển sẽ có sự tham gia tích cực của những yếu tố bên ngoài như là: năng lượng mặt trời, sự nâng hạ của vỏ Trái Đất hay những quá trình tạo núi, băng hà,….

Sự di truyền và tiến hóa của thế giới sinh vật, vòng tuần hoàn sinh địa hóa của những nguyên tố hóa học hay vòng tuần hoàn nước tự nhiên là những cơ chế xác định tính thống nhất cũng như sự toàn vẹn của sinh quyển. Khi tồn tại trên Trái Đất, sinh quyển xuất hiện trong mối cân bằng động với những hệ tự nhiên khác.

Đặc điểm của sinh quyển

Thực vật là một thành viên rất quan trọng của sinh quyển. Rất nhiều quan điểm của các nhà khoa học đã chỉ ra rằng thành phần chủ yếu của khí quyển khi Trái Đất mới hình thành là CO2 và hàm lượng oxy thì rất nhỏ.

Mãi cho đến khi có sự xuất hiện của thực vật thì nhờ tác dụng quang hợp mà sinh ra oxy làm cho con người đầy trí tuệ và các động vật lớn mới sống được. Theo ước tính thì có đến khoảng hơn 500.000 loài thực vật trên Trái Đất. Thực vật sống cùng nhau được gọi là thảm thực vật. Ví dụ về các thảm thực vật như: thảm đồng cỏ, thảm rừng cây hay thảm hoang mạc,….

Trong sinh quyển, sự phân bố động vật là vô cùng rộng. Theo ước tính, có đến khoảng 1,5 triệu loài động vật trên Trái Đất. Và dựa theo những đặc điểm sinh thái của bầy đàn trong những môi trường tự nhiên khác nhau mà người ta chia động vật thành: động vật rừng, động vật hoang mạc, động vật cỏ, động vật núi cao hay động vật tài nguyên,….

Sinh vật trên Trái Đất đều mang tính thích nghi mạnh mẽ, đặc biệt là vi sinh vật thích nghi mạnh đồng thời sinh sản rất nhanh. Theo thăm dò địa chất thì biết được rằng ở dưới sâu hàng trăm và thậm chí là 1 cây số đều có sự xuất hiện của vi khuẩn.

Một số loài cá và sinh vật phù du bậc thấp có khả năng sống sót dưới biển với độ sâu hơn chục km. Quá trình sống chính là quá trình mà sinh vật luôn thực hiện chuyển hóa năng lượng Mặt Trời thành năng lượng hóa học. Than hay dầu mỏ đều là kết quả của việc xác sinh vật diễn biến tích đọng tạo thành. Phong hóa đất hay sự hình thành đất cũng không tách rời sự góp mặt tích cực của sinh vật.

Để hình thành nên một môi trường sống như hiện nay thì sinh quyển của Trái Đất đã trải qua hàng tỉ năm phát triển. Trong quá trình diễn biến lâu dài đó luôn luôn có sự tham gia của khí quyển, thủy quyển cũng như vỏ Trái Đất. Vì vậy, Sự tiếp xúc nhau, thấm vào nhau và ảnh hưởng lẫn nhau giữa khí quyển – thủy quyển – vỏ Trái Đất đã tạo nên sự hình thành sinh quyển.

Vai trò của sinh quyển là gì?

Trước kia, khi mà khái niệm sinh quyển là gì chỉ dành riêng cho những nhà sinh học thì bây giờ nó lại khác hoàn toàn, được sử dụng phổ biến cho dân số nói chung. Theo đó, sinh quyển thường chỉ đến một phần của hành tinh Trái Đất mà nơi đó có sự xuất hiện của sinh vật sống và được tổ chức rõ ràng bởi các thứ này.

Trên thực tế, sinh quyển trùng khớp với phần rắn trên bề mặt của lớp vỏ Trái Đất,  đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ, ảnh hưởng bởi động lực của sự sống. Phần rắn này gồm các bề mặt lục địa, các phong bì lỏng cùng khí của hành tinh chúng ta. Tất cả những thành phần này có tương tác vô cùng quan trọng đối với hoạt động của sự sống trên Trái Đất.

Cho đến thời điểm hiện tại, sinh quyển được hiểu là một hệ thống thống nhất gồm những đặc tính và năng lực tổng hợp cụ thể hoạt động tương tự một khối sống lớn, rất phức tạp với những môi quan hệ nội bộ ở nhiều cấp độ khác nhau.

Dưới đây là những vai trò của sinh quyển cụ thể trong nhiều mặt của đời sống như sau:

Vai trò của sinh quyển trong sản xuất chất hữu cơ

 Việc sản xuất khí oxy và nitơ xảy ra trong sinh quyển thông qua quá trình quang hợp oxy. Thông qua chu trình hoàn chỉnh của carbon mà các chất khí này chịu trách nhiệm cho phần đa những quá trình sinh hóa sản xuất chất hữu cơ ở cả chất nền trên mặt đất và đại dương.

Sinh quyển cho phép sự sống trên Trái Đất

Sinh quyển nếu hiểu theo nghĩa đen tức là lớp sống bao phủ bề mặt Trái Đất. Điều này bao gồm phần bề ngoài nhất của lớp vỏ Trái Đất hay sông, biển, hồ, đại dương hoặc có thể là phần dưới của bầu khí quyển. Sự tồn tại của các bộ phận này ở trạng thái cân bằng cho phép sự sống trên Trái Đất được duy trì, trong đó gồm cả con người.

Sinh quyển cung cấp thực phẩm và nguyên liệu thô

Biota chính là tập hợp gồm những yếu tố sống của sinh quyển. Đây là một thành phần quan trọng trong việc cung cấp nguyên liệu thô cần thiết cho nhân loại tồn tại như: thực phẩm, chất xơ và nhiên liệu.

Sinh quyển làm sạch môi trường độc tố

Trong sinh quyển, Trái Đất hành tinh sẽ thực hiện loại bỏ những độc tố và những thành phần vượt quá có thể gây hại cho sự sống thông qua những chu kỳ phân hủy tự nhiên của biến đổi sinh học. Theo đó, chất thải hữu cơ hay carbon dioxide được sử dụng trong quá trình quang hợp được tái sử dụng bởi biota….

Sinh quyển là chất nền của chuỗi trophic

Chuỗi trophic là một chuỗi sinh học minh họa cho dòng năng lượng cũng như chất dinh dưỡng được thiết lập trong những loài khác nhau của cùng một hệ sinh thái. Bởi vì tất cả sinh vật sống trong sinh quyển nên đây là yếu tố quan trọng cho sự sống còn của các loài.

Sinh quyển bảo tồn sự đa dạng sinh học

Thông qua các khu dự trữ sinh quyển, Unesco đã chỉ định là khu vực bao gồm những hệ sinh thái trên cạn, biển và ven biển, được chương trình Con người & Sinh quyển của UNESCO công nhận.

Sinh quyển duy trì môi trường ban đầu của người dân bản địa

Những xã hội sống từ thời cổ đại có sự tiếp xúc gần gũi, mật thiết với thiên nhiên rất cần sự bảo tồn của sinh quyển cho sự tồn tại của họ.

Sự tham gia của những cộng đồng địa phương trong quá trình bảo tồn môi trường cho phép sự tồn tại của chính họ cũng như bảo tồn những truyền thống và cách sống ban đầu của họ.

Sinh quyển cung cấp các hợp chất dược phẩm

Tất cả các hợp chất được sử dụng trong ngành dược phẩm hiện nay trên thực tế đều là dẫn xuất của các hợp chất được tìm thấy tự nhiên trong sinh quyển trên cạn ở một mức độ lớn hơn hoặc ít hơn.

Ở các khu vực có mật độ sinh học cao như Đông Nam Á và Amazon ở Nam Mỹ qua những nghiên cứu sinh học diễn ra thường xuyên đã cung cấp cho những nhà nghiên cứu những yếu tố mới được thực hiện trong các phương pháp điều trị dược phẩm và dược phẩm, từ hóa trị trị liệu đến cả làm đẹp,….

Sinh quyển có thể phục vụ như một dấu hiệu ô nhiễm

Nghiên cứu và kiểm soát thành phần của sinh quyển có thể hoạt động tương tự như một điểm đánh dấu hiệu quả và đầy đủ cho việc kiểm soát được mức độ ô nhiễm trên mặt đất. Từ đó xác minh được thực sự những chính sách công cùng thỏa thuận quốc tế có tác động tích cực đến mức độ ô nhiễm hành tinh hiện nay hay không.

Theo đó, dựa trên những thông tin đã thu được từ kết quả của nghiên cứu sinh quyển, những so sánh lịch sử có thể liên vùng được thực hiện. Điều này cho thấy được các thay đổi về mức độ và hệ sinh thái bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm.

Sinh quyển giúp theo dõi những chất gây ô nhiễm

Từ kết quả của việc nghiên cứu thành phần của sinh quyển sẽ giúp ta thấy chính xã những chất gây ô nhiễm bởi hành động của con người gây ra trên Trái Đất là gì cùng cách chúng hoạt động ra sao.

Theo cách này, những quốc gia cũng như các tổ chức quốc tế có thể đưa ra được những chính sách cho việc nghiên cứu và công cộng phù hợp với những chất gây ô nhiễm có trong môi trường mà họ có dự định cho việc bảo tồn.

Các khu dự trữ sinh quyển lớn trên Thế giới

Khu dự trữ sinh quyển là gì? Thực chất khu dự trữ sinh quyển là khu bảo tồn thiên nhiên có hệ động thực vật phong phú, đa dạng và độc đáo được UNESCO công nhận và trao tặng danh hiệu. Khu dự trữ sinh quyển này chính là các khu vực hệ sinh thái trên cạn hoặc ở bờ biển có chức năng nhằm thúc đầy những giải pháp cân bằng việc bảo tồn sự đa dạng sinh học trên thế giới.

Để trở thành một khu dự trữ sinh quyển được công nhận bởi thế giới thì cần đạt được các tiêu chí gắt gao về hệ sinh thái có trong nó. Dưới đây là một số khu dự trữ sinh quyển lớn trên thế giới được biết đến hiện nay:

Công viên Quốc gia Pinnacles (Mỹ): là công viên quốc gia mới nhất nằm ở vùng trung tâm California của Mỹ.

Vùng Dự trữ sinh quyển Patagonia (Chile): có vị trí nằm trên đỉnh núi Ranchland với diện tích lên đến khoảng 660.000 ha.

Công viên Quốc gia Wakhan (Afghanistan): Đây là khu dự trữ sinh quyển lớn được xây dựng dưới sự trợ giúp của Hiệp hội bảo tồn động vật hoang dã New York.

Khu Dự trữ sinh quyển Kimberley (Australia): Là một khu bảo tồn có tổng diện tích lên đến gần 5 triệu ha.

Khu Dự trữ sinh quyển Hunsruck – Hochwald (Đức): Là một công viên tự nhiên mới nhất của châu  u. Tại đây tạo môi trường sống quan trọng của loài hổ, báo, sư tử và cò đen.

Các khu dự trữ sinh quyển ở Việt Nam

Khu Dự trữ sinh quyển đầu tiên của Việt Nam được UNESCO công nhận và tặng danh hiệu đó là khu Dự trữ sinh quyển Cần Giờ. Nó có tổng diện tích 71.370 ha và là khu vực rừng ngập mặn đã được phục hồi sau khi bị hủy diệt bởi chất độc hóa học từ chiến tranh.

Khu Dự trữ sinh quyển Châu thổ sông Hồng là một khu dự trữ liên tỉnh bao gồm dải ven biển rộng lớn Thái Bình – Nam Định – Ninh Bình. Và vườn quốc gia Xuân Thủy, khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước Tiền Hải là vùng lõi của khu dự trữ sinh quyển này.

Khu Dự trữ sinh quyển Langbiang là khu Dự trữ sinh quyển của Việt Nam được UNESCO công nhận vào năm 2015. Nó là một khu vực rừng nguyên sinh rất rộng lớn với vùng lõi là Vườn Quốc gia Bidoup Núi Bà.

Kết Luận

Hy vọng những thông tin về chủ đề sinh quyển là gì mà mayruaxegiadinh.com.vn vừa tổng hợp trên đây hữu ích với bạn đọc. Qua đó có thể hiểu được vai trò của sinh quyển đối với hành tinh mà chúng ta đang sống. Vì vậy, cần phải nâng cao tinh thần bảo vệ sinh quyển, bảo vệ môi trường.

Cảm ơn bạn đã dành thời gian theo dõi bài viết này và đừng quên truy cập website để nhận thêm những thông tin bổ ích bạn nhé!