Không khó để bạn bắt gặp cụm từ “ô dề” trên các nền tảng mạng xã hội như: Facebook, TikTok hay Youtube,…. Tuy nhiên, rất ít người biết rằng nghĩa thực sự của từ Ô dề là gì cũng như nguồn gốc của cụm từ này. Chúng tôi sẽ chia sẻ cùng bạn về cụm từ “ô dề” ngay sau đây.
Ố dề là gì?
“Ô dề” là sự ‘tiến hóa’ của cụm từ quen thuộc “làm lố”, được dùng để chỉ những hành động/sự việc làm quá, lố lăng đến mức không giống ai. Cụm từ “ô dề” chỉ là khẩu ngữ và nó hiện không quá thông dụng trong đời sống. Tuy nhiên, đối với các bạn trẻ nhất là thế hệ gen Z thì cụm từ này lại được sử dụng khá nhiều để trêu chọc bạn bè, những người thân thiết.
Cùng điểm qua một số trường hợp sử dụng Ô dề để hiểu hơn về cụm từ này:
- Đi ăn hàng vỉa hè nhưng ăn mặc lộng lẫy và trang điểm lồng lộn, có lẽ bạn sẽ nhận được lời khen nhưng thật ra là “khịa” của bạn bè như: Ăn mặc ô dề thế!
- Quay video nhảy nhót với nhiều động tác phản cảm, loạn xạ, gây chú ý nơi công cộng để đăng lên Facebook, TikTok, chắc hẳn sẽ có nhiều comment có ý chỉ trích: Trông ô dề quá! hay Làm vừa thôi, làm quá nó ô dề!,….
- Khi bạn thân rủ bạn đi ăn, cả 2 đều thống nhất ăn mặc thật đơn giản và bình thường nhưng bạn nữ kia lại diện độ như đi tiệc và còn nói đùa bạn: Tao mặc sương sương như này thôi chứ mặc đẹp quá nó lại ô dề!
Như vậy, “ô dề” có thể là cụm từ chỉ sự đùa vui, trêu đùa của bạn bè, nhưng đôi khi lại mang hàm ý châm biếm, chỉ trích các hành vi quá lố lăng gây mất thiện cảm tùy vào từng tình huống cụ thể.
Cần phân biệt giữa “ô dề” và “oh yeah” để tránh nhầm lẫn khi sử dụng bởi 2 cụm từ này có phát âm tương đối giống nhau. Trong khi “ô dề” chỉ hành vi lố lăng, làm quá thì “oh yeah” là từ cảm thán trong tiếng Anh chỉ cảm xúc phấn khích, vui vẻ của con người.
“Ô dề” không phải là từ ngữ đầu tiên được giới trẻ đặc biệt là Gen Z sáng tạo và biến tấu thành teencode của mình. Có rất nhiều “từ lóng” trong từ điển của Gen Z đã thịnh hành và trở lên quen thuộc như là: ultr (u là trời – trời ơi), chếc goi (chết rồi), ao chình,….
Nguồn gốc của cụm từ “Ô dề” là gì?
Cụm từ “Ô dề” được sử dụng lần đầu vào tháng 09/2021 ở một đoạn video TikTok viral. Trong video, nhân vật chính có lớp trang điểm lem nhem, dày cộm, trông rất lố nhưng vẫn khiêm tốn nói rằng: Làm sơ sơ sơ thôi, làm quá thì nó ô dề, ô dề là lố lăng.
Chính sự “khiêm tốn” này của nhân vật đã gây được sự chú ý nên được cộng đồng mạng chia sẻ đông đảo, nhất là Gen Z. Ngay sau đó, xuất hiện rất nhiều video nhép lời thoại này được đăng tải trên các trang mạng xã hội và “ô dề” liên tục được réo tên.
Đặc biệt khi nhiều tiktoker quen thuộc và người nổi tiếng cũng bắt trend lại càng khiến cho cụm từ này được biết đến một cách rộng rãi.
Tuy nhiên, nếu xét về nguồn gốc thì cụm từ “ô dề” đã từng xuất hiện trong 4 từ điển trong Tiếng Việt, 3 trong số đó được xuất bản trước năm 1975. Cụ thể:
- Cuốn Việt-Nam Tự-Điển (1931) của Hội Khai trí Tiến Đức, “ô dề” được dịch nghĩa là quê kịch (từ cổ), thô tục.
- Cuốn Việt Nam Tân tự điển minh họa (1965) của tác giả Thanh Nghị, “ô dề” có nghĩa là to lớn, thô tục với ví dụ “ô dề kịch cợm”.
- Cuốn Đại Từ điển tiếng Việt (1999) do Nguyễn Như Ý chủ biên thì định nghĩa cụm từ “ô dề” là quê kịch, thô tục ví dụ “bộ dạng ô dề”.
Mặc dù, trong từ điển Hán Việt không ghi nhận từ “ô dề” nhưng phần lớn các từ điển đều ghi nhận từ “ô” có nét nghĩa Hán là: xấu, nhơ nhớp, dơ dáy và từ “dề” có nghĩa: khinh bỉ, không kiêng nể.
Nếu đem so sánh ý nghĩa của cụm từ “ô dề” trong từ điển với ý nghĩa hiện tại, ta vẫn thấy được ý nghĩa cơ bản của cụm từ này vẫn được giữ nguyên, không có biến đổi gì đáng kể theo thời gian.
Cách sử dụng cụm từ “ô dề” cho hợp lý
Sau khi đã tìm hiểu ô dề là gì, ô dề có nghĩa là gì, ô dề là gì trên Facebook, TikTok,… cũng như nguồn gốc của cụm từ này, dưới đây chúng tôi sẽ tổng quan cách sử dụng để các bạn dùng cho hợp lý.
Từ “ô dề” đang gây bão mạng xã hội, nhất là trên các nền tảng Facebook, TikTok. Ngày càng có nhiều người sử dụng cụm từ này như một tính từ hài hước để ám chỉ những hành động làm quá, làm lố một cách lố lăng.
Vì tốc độ lan truyền trên mạng xã hội thần tốc nên hầu như giới trẻ hiện nay đều biết và sử dụng “ô dề” một cách thường xuyên. Do đó, có nhiều trường hợp từ “ô dề” bị lạm dụng và gây ra hiểu lầm.
Là một từ lóng được giới trẻ ưa chuộng, vậy nên chúng ta cần cẩn trọng khi sử dụng với những người lớn tuổi bởi họ sẽ không biết nhiều đến những từ ngữ “hot” này hoặc không bắt kịp xu hướng.
Nếu ai đó sử dụng đến từ “ô dề” khi trò chuyện, có thể họ sẽ cho rằng bạn đang thiếu tôn trọng họ. Kể cả khi họ có hiểu được từ Ô dề có nghĩa là gì đi chăng nữa thì đây cũng không phải là từ ngữ phù hợp để dùng và chỉ những người lớn tuổi, người già. Chính vì thế, bạn nên cẩn thận trong việc sử dụng ngôn từ gen Z khi trò chuyện với những người lớn nhé.
Trên đây là những thông tin về ô dề là gì cũng như nguồn gốc và cách sử dụng hợp lý cụm từ này. Mong rằng nội dung này sẽ hữu ích với bạn đọc khi cần tìm hiểu ý nghĩa của cụm từ này. Cảm ơn bạn đã theo dõi!
