Cân bằng nội môi là gì? Quá trình cân bằng nội môi trong cơ thể người có sự tham gia của những cơ quan nào? Ý nghĩa, ví dụ của cân bằng nội môi như thế nào? Những kiến thức này sẽ được mayruaxegiadinh.com.vn giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây, đừng bỏ lỡ nhé!
Contents
Định nghĩa về cân bằng nội môi
Nội môi là gì? Nội môi là môi trường bên trong của cơ thể người, đây chính là môi trường thiên nhiên mà các tế bào thực hiện quá trình trao đổi chất.
Cân bằng nội môi là gì? Cân bằng nội môi là một phần kiến thức sinh học trong chương trình học phổ thông lớp 11. Chúng ta có thể tìm hiểu các thông tin cơ bản về cân bằng nội môi sinh 11 trong bài 20: Cân bằng nội môi.
Về căn bản thì nội môi được xác định là môi trường thiên nhiên bên trong cơ thể con người, là nơi diễn ra quá trình trao đổi chất của các tế bào. Nội môi bao gồm những yếu tố hóa lý, cân bằng nội môi là thực hiện giữ cho môi trường bên trong cơ thể này được ổn định. Qua đó, các hoạt động sống bên trong cơ thể được hoạt động diễn ra một cách bình thường.
Mất cân bằng nội môi là gì? Mất cân bằng nội môi khiến cho các tế bào có thể bị thay đổi, bị rối loạn dẫn đến tình trạng tử vong ở tế bào. Số lượng lớn các tế bào của các bộ phận quan trọng khiến cho bộ phận đó không có khả năng để hoạt động bình thường được nữa. Đây cũng chính là nguyên nhân gây ra nhiều loại bệnh điển hình như: tiểu đường, cao huyết áp, bệnh tim mạch,….
Duy trì cân bằng nội môi có ý nghĩa gì?
Các hoạt động của các tế bào bên trong cơ thể sẽ luôn diễn ra bình thường khi mà các tham gia lý hóa được ổn định cũng như nội môi được cân bằng. Ngoài ra, khi tình trạng mất cân bằng diễn ra ở môi trường nội môi sẽ khiến cho cơ thể gặp phải nhiều các vấn đề gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Ví dụ như: Tiểu đường hay cao huyết áp,….
Vì vậy, trong quá trình sống của con người thì việc duy trì cân bằng nội môi mang một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Chi tiết như sau:
- Giúp duy trì cân bằng nồng độ của các loại chất như: glucozơ, các ion. axit amin và khối lượng nước,…..
- Giúp cân bằng: huyết áp, áp suất thẩm thấu và độ pH của môi trường thiên nhiên bên trong cơ thể.
- Duy trì sự tồn tại của những tế bào cơ thể với quá trình tham gia của các loại enzym cũng như đảm bảo quá trình thực hiện chức năng sinh lý của chúng.
Sơ đồ cơ chế duy trì cân bằng nội môi là gì?
Cơ chế cân bằng nội môi cần có sự tham gia của các bộ phận chính gồm: Bộ phận tiếp nhận kích thích, bộ phận tinh chỉnh và điều khiển cùng bộ phận thực hiện. Cụ thể:
Bộ phận tiếp nhận kích thích:
Bộ phận tiếp nhận kích thích nằm tại thụ thể hoặc cơ quan thụ cảm giữ vai trò tiếp nhận mọi kích thích đến từ bên ngoài, từ môi trường bên trong cơ thể sống. Bộ phận này sẽ thực hiện gửi các tín hiệu (các xung thần kinh dẫn truyền) sau khi nhận được kích thích bộ phận đến bộ phận tinh chỉnh và điều khiển.
Bộ phận điều khiển và tinh chỉnh:
Bộ phận trung ương thần kinh (tuyến nội tiết) hay còn được gọi là bộ phận tinh chỉnh và điều khiển. Tuyến nội tiết này thực hiện vai trò chính là điều khiển cũng như tinh chỉnh các cơ quan bên trong cơ thể bằng các hoạt động sinh hoạt. Sau đó sẽ thực hiện gửi tín hiệu thần kinh đi hoặc tín hiệu hormone.
Bộ phận thực hiện:
Bộ phận thực hiện bao gồm các cơ quan như: thận, gan, phổi, tim, mạch máu trong cơ thể. Các cơ quan có khả năng nhận biết để thực hiện tăng hay giảm các hoạt động thông qua tín hiệu thần kinh được gửi tới từ bộ phận điều khiển. Môi trường nội môi được duy trì ở mức ổn định khi mà các bộ phận hoạt động bình thường.
Chức năng của hệ bài xuất trong cân bằng nội môi
Đối với sức khỏe mỗi con người, hệ bài tiết và cân bằng nội môi giữ một vai trò vô cùng quan trọng. Tìm hiểu cụ thể về vai trò của hệ bài xuất như sau:
Chức năng của gan trong cân bằng nội môi
Gan giữ vai trò quan trọng thiết yếu trong việc điều hòa, cân bằng nội môi. Đây là cơ quan tham gia trực tiếp vào quá trình điều hòa áp suất thẩm thấu với chức năng điều hòa nồng độ của các chất có thể hòa tan được trong máu điển hình như là glucozơ.
Sau mỗi bữa ăn quá nhiều loại thức ăn, những bữa tiệc lớn thông thường thì hàm lượng glucose trong máu sẽ tăng lên chóng mặt. Khi đó, tuyến tụy sẽ tiết ra insulin có tác dụng nhằm chuyển hóa các glucose thành glycogen dự trữ.
Trong trường hợp này, gan đóng vai trò vận chuyển cùng nhiệm vụ kích thích các tế nào nhận và sử dụng glucôzơ. Vì thế mà nồng độ glucose sẽ suy giảm trong máu, dần dần đạt tới mức duy trì ổn định.
Các tế bào trong cơ thể sử dụng nhiều lượng glucose tức là cơ thể tất cả chúng ta đều thiếu hụt lượng lớn glucose là nồng độ glucôzơ trong máu giảm. Trong trường hợp này, tuyến tụy sẽ tiết ra glucagon giúp gan chuyển từ glycogen thành glucose để đưa vào trong máu. Lúc này nồng độ glucôzơ trong máu tăng lên giúp việc duy trì ổn định hàm lượng các chất này.
Chức năng của thận trong cân bằng nội môi
Thận giữ vai trò quan trọng trong quá trình điều hòa giúp cân bằng áp suất, đồng thời ổn định áp suất thẩm thấu và làm tăng khả năng thải bớt nước cùng tái hấp thụ các chất hòa tan có trong máu.
Trong trường hợp cơ thể đổ mồ hôi hay hấp thụ lượng lớn các chất mặn khiến cho áp suất thẩm thấu trong máu tăng cao, chức năng tăng cường tái hấp thu nước trả về máu của thận được kích hoạt để hoạt động. Ngoài ra, thận còn có khả năng phát huy công dụng nhất định trong việc làm giảm cảm giác khát nước đồng thời cân bằng áp suất thẩm thấu.
Khi đối chiếu với cân bằng nội môi, thận giữ một vai trò quan trọng, cụ thể hơn thì thận có vai trò giúp cân bằng lượng acid-base của máu. Ngoài ra, thận còn thực hiện các chức năng khác cụ thể như: Cân bằng chất nước và chất điện giải có trong máu, điều hòa huyết áp cũng như điều hòa sinh sản trong hồng cầu, đặc biệt còn có tác dụng điều hòa chống lại đông máu.
Do đó, có thể khẳng định rằng thận đóng một vai trò vô cùng quan trọng và thiết yếu trong việc tham gia trực tiếp vào các điều hòa tính hằng định nội môi.
Lời Kết
mayruaxegiadinh.com.vn đã cung cấp tới quý vị về kiến thức sinh học cân bằng nội môi trong bài viết trên đây. Hy vọng thông qua những thông tin mà chúng tôi vừa chia sẻ này giúp bạn hiểu cân bằng nội môi là gì cũng như ý nghĩa, chức năng của nó. Từ đó, bạn cũng có thêm những kiến thức để ứng dụng cân bằng nội môi trong cuộc sống.
