Hiện nay, điện là một nguồn năng lượng không thể thiếu, chúng chi phối tới toàn bộ hoạt động của cuộc sống. Vậy dòng điện gồm những ứng dụng gì mà lại có vai trò quan trọng như vậy? Chúng ta hãy cùng đi tìm lời giải cho thắc mắc trên thông qua bài viết dưới đây.
Dòng điện là gì?
Mỗi người hẳn đã quá quen thuộc với điện cũng như dòng điện. Cuộc sống hàng ngày chúng ta đều được tiếp xúc với dòng điện thông qua các phụ tải (thiết bị điện). Ngoài ra, trong chương trình vật lý của bậc học Trung học chúng ta đều đã được tìm hiểu về dòng điện.
Dòng điện được định nghĩa là dòng dịch chuyển có hướng xác định của các hạt mang điện. Các hạt mang điện này chính là những hạt có khả năng tích điện, tiến hành dịch chuyển để từ đó tạo ra dòng điện.
Cụ thể hơn, khi các hạt electron rời khỏi nguyên tử và trở thành các e tự do thì sẽ dịch chuyển từ nguyên tử này sang nguyên tử khác. Các điện tích này khi đặt trong một điện trường thì sẽ dịch chuyển theo một hướng tạo nên dòng điện.
Chiều của dòng điện được quy ước chính là chiều của các hạt mang điện tích dương.
Dòng điện được chia ra làm hai loại riêng biệt. Mỗi loại lại mang trong mình những đặc điểm riêng.
- Dòng điện một chiều: Thường được gọi tắt là DC với tên tiếng anh là Direct Current. Dòng điện một chiều là dòng điện chỉ dịch chuyển theo một hướng duy nhất. Cường độ dòng điện của dòng DC có thể thay đổi giá trị nhưng không được đổi chiều. Điện một chiều được tạo ra từ các nguồn như ắc quy, pin, năng lượng mặt trời,…
- Dòng điện xoay chiều: Được ký hiệu là AC, viết tắt của cụm từ Alternating Current. Dòng điện này có chiều và cường độ dòng điện biến đổi theo thời gian. Dòng AC thường được tạo ra từ các máy phát điện xoay chiều, biến đổi từ điện một chiều thành xoay chiều.
Ứng dụng của dòng điện trong đời sống
Chúng ta dễ dàng nhận thấy dòng điện trong cuộc sống hàng ngày có rất nhiều các tác dụng khác nhau. Từ đó mà dòng điện mang lại nhiều ứng dụng thực tiễn, cụ thể,…
Tác dụng nhiệt của dòng điện
Rất dễ thấy, tác dụng nhiệt của dòng điện biểu hiện khi cho dòng điện chạy qua một vật dẫn điện thì vật đó sẽ bị nóng lên. Nguyên nhân có tác dụng nhiệt là do các vật dẫn có điện trở, trở kháng cản trở dòng điện nên sinh ra nhiệt.
Ứng dụng của tác dụng nhiệt được biểu hiện qua sự vận hành của bàn là. Khi cắm điện, dòng điện chạy qua làm bàn là nóng lên cho khả năng là phẳng quần áo. Ngoài ra tác dụng này còn được biểu hiện qua đèn dây tóc, bếp điện, nồi cơm điện, cầu chì,…
Tác dụng quang của dòng điện
Dòng điện đi qua các thiết bị như bóng đèn biến điện năng thành quang năng khiến bóng đèn phát sáng. Đó là một trong những tác dụng rất quan trọng của dòng điện.
Dòng điện cho khả năng làm sáng bóng đèn của bút thử điện và đèn điot phát quang mặc dù chưa tới nhiệt độ cao. Tác dụng quang được ứng dụng để chế tạo các loại đèn.
Ngày nay, các nhà khoa học đang không ngừng nghiên cứu ra nhiều loại bóng đèn giúp tiết kiệm điện năng như đèn huỳnh quang, compact, đèn led,…
Dòng điện có tác dụng từ
Mọi điện tích dịch chuyển luôn sinh ra từ trường. Khi dòng điện chạy qua một cuộn dây quấn quanh lõi sắt sẽ làm cho kim nam châm bị lệch ra khỏi vị trí cân bằng cũng như cho khả năng hút kim loại.
Ứng dụng thực tiễn từ tác dụng từ của dòng điện chính là để chế tạo chuông điện, động cơ điện, nam châm điện,…
Tác dụng hóa học của dòng điện
Để có thể làm rõ được tác dụng này chúng ta cần tiến hành làm thí nghiệm. Cho dòng điện đi qua dung dịch muối đồng. Sau một thời gian, thỏi than trong dung dịch muối đồng nối với cực âm của nguồn sẽ được phủ một lớp đồng. Hiện tượng này chứng tỏ dòng điện có tác dụng hóa học.
Ứng dụng lớn nhất cho tác dụng hóa học chính là khả năng mạ điện.
Tác dụng sinh lí của dòng điện
Tác dụng này chúng ta dễ gặp trong ngành Y. Dòng điện với cường độ nhỏ phù hợp với việc chữa bệnh như châm cứu, sốc tim,…
Tuy nhiên, nếu như sử dụng điện với cường độ không phù hợp thì có thể gây nguy hiểm như các cơ bị co giật, nghẹt thở, thần kinh tê liệt, tim ngừng đập,…
>>Tham khảo thêm bài viết: Định nghĩa dòng điện xoay chiều. Dòng điện 1 pha, 3 pha
Trên đây là một số những ứng dụng của dòng điện trong cuộc sống hàng ngày. Dòng điện có rất nhiều ứng dụng hữu ích, tuy nhiên người dùng cần thật cẩn thận để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng, tránh những sự cố không đáng có.
