Sân si là gì? làm thế nào để bớt sân si ?

Sân si là một trong những thứ vẫn được nhắc tới thường xuyên trong Phật pháp. Sân si cùng với tham tạo thành bộ 3 thứ độc nhất ngự trị trong mỗi con người chúng ta. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể hiểu rõ được tham, sân, si có nghĩa là gì? Hôm nay, hãy cùng mayruaxegiadinh.com.vn tìm hiểu chi tiết về tham sân si là gì và cách bớt sân si cho đời bớt khổ.

Sân si là gì?

Sân si là một thuật ngữ có nguồn gốc xuất phát từ đạo Phật và khái niệm đầy đủ của nó là: tham – sân – si. Trong đó, “sân” được hiểu là sự tức giận, dễ nổi nóng và thậm chí là có thể nảy sinh thù hằn mỗi khi không vừa ý một điều gì đó hoặc không sở hữu được thứ mình mong muốn. 

Từ “si” được hiểu là si mê đến mê muội và không cần suy xét tới đúng sai, chỉ dựa trên cảm tính để phán đoán về việc tốt xấu, lợi hại,… từ đó mà làm ra nhiều việc có hại cho cả bản thân lẫn những người xung quanh. Thông thường, những người này sẽ rất bảo thủ và khó để thuyết phục.

Sân si là gì trên Facebook?

Cụm từ “sân si” thường được giới trẻ ưa sử dụng trong thời gian qua trên các trang mạng xã hội và phổ biến nhất là trên Facebook với mục đích để trêu đùa hoặc phê phán lẫn nhau. Ngoài ra, sân si cũng dùng để chỉ loại người thích để ý, hay soi về một vấn đề nào đó mình không hiểu. Đơn giản hơn, họ chính là kẻ “thích chõ mõm vào chuyện của những người khác”.

Mặc dù sân si là gì trên Facebook không được định nghĩa một cách rõ ràng nhưng sử dụng cụm từ này dù không hoàn toàn đúng nghĩa gốc nhưng trong bất cứ hoàn cảnh nào thì đây cũng không phải là đức tính tốt.

Hiện nay, trên các trang mạng xã hội thường xuất hiện những kẻ sân si là vì:

• Có thể tự do trình bày quan điểm hay tranh luận mà không phải chịu bất cứ trách nhiệm nào về lời nói cũng như hành động của bản thân.
• Đề cao cái tôi cá nhân, đặc biệt thích được nhiều người chú ý tới. Thực tế, những người nổi tiếng, nghệ sĩ, những người thành công,…. đều là đối tượng sân si thường được nhắm tới của cư dân mạng.
• Mục đích của người sân si có lẽ là thích thắng thế và luôn muốn trở thành người thắng cuộc.
• Những người sân si thường thích hóng hớt, đi soi mói và luôn theo dõi những chuyện đời tư, riêng tư cá nhân của người khác.

• Tham sân si nghĩa là gì?

2.1. Tham sân si là gì? Liệu có tốt?

Sân si là tìm tòi và luôn muốn bảo vệ quan điểm của bản thân và trong một số trường hợp nhất định nó lại có ý nghĩa phần nào đó tích cực. Chẳng hạn như trong một cuộc thảo luận nhóm; những thành viên có tinh thần trao đổi, cạnh tranh mới cùng nhau phát triển, làm cho cuộc hội nhóm không bị tẻ nhạt mà vô cùng sôi động, tìm ra được khuyết điểm cùng hỗ trợ lẫn nhau.

Tuy nhiên, sân si quá mức tới khi có thể gây ra bất mãn, sự cạnh tranh có thể dẫn tới trường hợp không lành mạnh điển hình như chơi xấu nhau, rất có thể sẽ khiến cuộc hội nhóm thành cuộc cãi vã. Vì vậy mà những góp ý để tìm ra khuyết điểm hỗ trợ đôi khi lại bị coi là đang có ý chỉ trích gây ra thù hằn giữa những thành viên.

Sân si còn được coi là tam độc sâu thẳm trong sâu thẳm mỗi con người chúng ta bởi vậy mà nó có thể hủy hoại chính bản thân cá nhân và cả những người khác. Sân si trong cuộc sống là một điều nên tránh và nếu có thì hãy kìm hãm nó đừng để nó bộc phát bởi tất cả chỉ làm hại bản thân mà thôi. 

Ngoài ra, sân si còn dễ nảy sinh sự đố kỵ và sự nóng nảy khi gặp một vấn đề gì đó mà bản thân không xử lý tốt hoặc kết quả không được như mong đợi khiến tâm lý bản thân tự xa lánh những người xung quanh. Từ đó mà trở nên tính toán thiệt hơn, làm cho những mối quan hệ xã hội dần đi đến ngõ cụt.

Vì vậy, tham – sân – si chưa bao giờ được khuyến khích để phát huy cả dù rằng nó có là bản năng bên trong của mỗi con người. Lý do là bởi tính cách này rất có thể sẽ hủy hoại bản thân cũng như những người khác nữa. Vì vậy, cần kiềm chế và chế ngự tham – sân – si để nó mãi chỉ ở ẩn sâu bên trong con người bởi nó có thể lớn mạnh đến nỗi dễ dàng điều khiển hành động của chúng ta theo chiều hướng tiêu cực.

Mỗi cuộc đời trong cộng đồng này ai cũng đều có sẵn trong mình tính sân si, duy chỉ khác nhau giữa chúng ta ở điểm là người có ít, người có nhiều, người giấu kín bên trong nhưng người thì lại biểu hiện ra bên ngoài, cũng có người cố tình khiến chúng trở thành bản năng và lại có người biết tiết chế chúng.

2.2. Biểu hiện của người tham sân si là gì?

Những người mang trong mình tính tham – sân – si bao giờ cũng trong trạng thái ganh ghét, u uất với những người khác. Nói đơn giản hơn, họ dành cả cuộc đời để nhòm ngó, so sánh với người khác mà không biết tận hưởng, hưởng thụ cuộc sống của chính mình. Vì vậy mà lúc nào họ cũng luôn thể hiện ra để được mọi người công nhận, mong muốn vượt qua người khác và sống trên người khác nên cuộc sống lúc nào cũng áp lực, mệt mỏi, gây ra tình trạng quá sức cho chính bản thân mình.

Với những người như thế này thì lòng tham là không có giới hạn nên với họ chẳng biết bao nhiêu là vừa, bao nhiêu là đủ và đâu mới là điểm dừng để họ có được một cuộc sống vẹn tròn và hạnh phúc.

Tham – sân – si chỉ gây hại cho bản thân cá nhân và nó sẽ chẳng giúp chúng ta hơn được ai cả và ngược lại còn khiến chúng ta bị thụt lùi và bị bỏ lại phía sau một cách không ai thương tiếc, bị tách biệt dần với xã hội cũng như cuộc sống xung quanh. 

Những người tham – sân – si như này thường chỉ nhìn thấy rõ cái lợi cho mình mà sẵn sàng trở mặt, quay lưng với những người có công ơn giúp đỡ; là kiểu người “gió chiều nào xoay chiều ấy” dễ thất bại và mãi chẳng bao giờ bằng người ta được.

Học cách bớt sân si

Hãy học cách bớt sân si cho đời bớt khổ thông qua một số gợi ý dưới đây:

• Quên đi những điều nhỏ nhặt, vặt vãnh để cuộc sống trở nên có ý nghĩa hơn.
• Hãy ngừng ngay việc so sánh bản thân với một ai đó, thay vào đó hãy so sánh bản thân ngày hôm nay so với những ngày đã qua bởi chỉ có như thế thì bạn mới có thể thay đổi bản thân để tiến lên phía trước.
• Không đánh giá mọi chuyện chỉ thông qua vẻ bề ngoài vì nếu có hiểu thật sự bên trong cũng chưa chắc bạn đã phán xét đúng.
• Chấp nhận mọi điều không thể thay đổi cũng như thay đổi những điều không thể chấp nhận. Luôn suy nghĩ để nhìn nhận mọi vấn đề bằng tâm lý tích cực và tìm tới những thứ vui vẻ giúp tâm trạng mình được thoải mái hơn.
• Không nên quá tin tưởng vào người khác, biết nhận định điều đúng sai và không được biến mình thành công cụ để người khác lợi dụng.
• Luôn giữ tâm trong sáng, thanh tịnh và tĩnh lặng để nhìn nhận rõ cuộc sống này.
• Để loại bỏ tính tham sân si, trước hết cần điều chỉnh cảm xúc, biết sống tích cực bằng những suy nghĩ thông thoáng. Ngoài ra, cần biết tiếp thu, học hỏi những điều hay, những thứ mới, đặc biệt loại bỏ cái xấu xa, lạc hậu ra khỏi cuộc đời của mình.
• Trân trọng những gì bạn đang có bởi cuộc đời mỗi người ngắn ngủi vô cùng và sân si thì chẳng có khi nào làm bạn được hạnh phúc cả. Hãy trân trọng những gì bản thân có và phải cố gắng để vươn tới những mục tiêu tốt đẹp ở phía trước.

Qua bài viết của mayruaxegiadinh.com.vn hy vọng bạn đọc đã hiểu tham sân si là gì để từ đó tu dưỡng tâm tính giúp mỗi người chúng ta đều được an nhiên, thanh thản. Đừng quên để lại lời nhắn bên dưới để đóng góp ý kiến cho bài viết hoàn chỉnh hơn bạn nhé!