Bất kể ai khi bắt đầu tiếp xúc, làm quen với lập trình cũng đều sẽ đặt ra câu hỏi “Ngôn ngữ lập trình là gì?” hay “Ngôn ngữ lập trình có mấy loại” và “Nên học ngôn ngữ lập trình nào trước tiên”. Nếu tìm trong các hội nhóm hoặc trong cộng đồng developer, bạn có thể dễ dàng nhận được hàng vạn câu trả lời, tuy nhiên không phải ngôn ngữ lập trình nào cũng phù hợp với bạn.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp những câu hỏi mà bấy lâu nay bạn thắc mắc, đừng bỏ qua nếu bạn muốn biết về ngôn ngữ lập trình là ngôn ngữ như thế nào nhé.
-
Contents
Ngôn ngữ lập trình là gì?
Ngôn ngữ lập trình là ngôn ngữ được dùng để diễn tả thuật toán nhằm mục đích giúp máy tính hiểu và thực hiện được.
Hiểu đơn giản, ngôn ngữ lập trình chính là một bộ quy tắc để bạn viết hướng dẫn sao cho máy tính hiểu được bạn muốn máy tính thực hiện một điều gì đó. Tùy vào từng bộ quy tắc khác nhau sẽ hình thành nên những ngôn ngữ lập trình khác nhau.
Một ngôn ngữ lập trình thường sẽ gồm thành phần chính là: chữ cái, cú pháp và ngữ nghĩa. Cụ thể như sau:
- Bảng chữ cái: gồm tập các ký hiệu dùng để viết chương trình. Chẳng hạn như: trong ngôn ngữ Pascal, bảng chữ cái gồm chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Anh, các chữ số từ 0 đến 9 cùng một số ký tự đặc biệt khác.
- Cú pháp: thành phần này được xem là một bộ quy tắc dùng để kiểm tra phương pháp cũng như cách viết một chương trình hợp lệ.
- Ngữ nghĩa: Dùng để xác định ý nghĩa các thao tác cần thực hiện, ứng với tổ hợp ký tự dựa vào từng ngữ cảnh của nó.
-
Ứng dụng của ngôn ngữ lập trình là gì?
Ngôn ngữ lập trình có nhiều ứng dụng quan trọng trong các ngành khoa học và thực tế cuộc sống. Một số ứng dụng cụ thể như:
- Lập trình ứng dụng di động cho Android giúp tạo ra những ứng dụng cùng các tính năng và công dụng phù hợp nhất với hệ điều hành này.
- Lập trình những ứng dụng cho iOS: đây là ứng dụng được các chuyên viên lập trình về iOS thực hiện trên từng phiên bản của sản phẩm Apple. Hơn nữa, các ứng dụng iOS còn được thay đổi cả về tính năng, công dụng và chất lượng,… giúp người dùng cảm thấy thích thú nhất, đặc biệt phù hợp với công việc, giải trí mà người dùng cần thiết.
- Ngoài ra, nhờ ngôn ngữ lập trình mà thiết kế ra được nhiều giao diện website các loại như là: thiết kế website bán hàng, thiết kế website công ty, thiết kế website review, thiết kế website giới thiệu, thiết kế website bán hàng,….
-
Ngôn ngữ lập trình có mấy loại?
Như đã đề cập ở trên, ngôn ngữ lập trình là ngôn ngữ được dùng để diễn tả những thuật toán sao cho máy tính có thể hiểu và thực hiện các thao tác theo mong muốn của người dùng. Theo đó, ngôn ngữ lập trình được chia thành 3 loại cụ thể gồm:
-
Ngôn ngữ máy
Ngôn ngữ máy (machine language) hay còn gọi mã máy là ngôn ngữ nền tảng của bộ vi xử lý. Những chương trình được viết trong tất cả các loại ngôn ngữ khác cuối cùng đều sẽ được chuyển thành ngôn ngữ máy trước khi chương trình đó được thi hành.
Tất cả các chỉ thị trong ngôn ngữ máy đều được biểu diễn dưới dạng mã nhị phân. Đây là ngôn ngữ duy nhất được bộ vi xử lý nhận biết và trực tiếp thực hiện theo.
-
Hợp ngữ
Hợp ngữ (assembly language) được xác định là một ngôn ngữ lập trình bậc thấp sử dụng những từ viết tắt trong tiếng Anh để viết chương trình. Ví dụ như: sub = phép trừ, add = phép cộng hay Input = nhập,….
Hợp ngữ là một thành phần được sử dụng phổ biến trong tất cả các khía cạnh của lập trình, tuy nhiên cho tới nay nó đang có xu hướng chỉ dùng trong một số lĩnh vực hẹp, chủ yếu dùng để giao tiếp với phần mềm một cách trực tiếp hoặc xử lý những vấn đề liên quan tới tốc độ cao.
-
Ngôn ngữ bậc cao
Ngôn ngữ bậc cao (High-level programming language) được sử dụng chủ yếu bởi các lập trình viên. Đây là ngôn ngữ lập trình có hình thức gần nhất với ngôn ngữ tự nhiên, có tính độc lập cao nên ít phụ thuộc vào các loại thiết bị (vi xử lý) cũng như các trình dịch.
Một số ngôn ngữ lập trình bậc cao phổ biến nhất hiện nay có thể kể đến như: C, C++, Pascal, Visual Basic, PHP, Java.
Ngoài ra, chúng ta còn có thể phân loại ngôn ngữ lập trình theo phương pháp xây dựng và thực hiện chương trình chi tiết như sau:
- Ngôn ngữ lập trình tuyến tính: Chương trình được thực hiện theo tuần tự từ đầu đến cuối, lệnh nào viết trước thì thực hiện trước và lệnh nào viết sau thì thực hiện sau.
- Ngôn ngữ lập trình hướng cấu trúc: Chương trình được tách thành nhiều chương trình con và mỗi chương trình con sẽ thực hiện một công việc xác định. Chương trình chính sẽ gọi mỗi chương trình con theo một quy trình (giải thuật) hoặc một cấu trúc được xác định trong chương trình chính.
Một số ngôn ngữ lập trình hướng cấu trúc điển hình như: Pascal, C.
- Ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng: Phương pháp lập trình lấy đối tượng làm nền tảng để xây dựng quy trình và chương trình. Những ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng điển hình như: C#, C++, JAVA,…
-
Một số loại ngôn ngữ lập trình phổ biến
Với tốc độ phát triển của công nghệ thông tin trên toàn thế giới nhanh đến chóng mặt như hiện nay, có đến hàng chục ngôn ngữ lập trình được ra đời mỗi năm. Đặc biệt, theo thống kê đã có tới hone ngôn ngữ lập trình. Tuy nhiên, con số này vẫn không ngừng tăng cao bởi có rất nhiều ngôn ngữ lập trình đang trong quá trình sắp được hoàn thiện.
Vì vậy, thật quá khó để chúng ta có thể biết được chính xác tất cả các loại ngôn ngữ lập trình. Trong bài viết hôm nay, chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn một số ngôn ngữ lập trình cơ bản được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.
-
Ngôn ngữ lập trình Java:
Không chỉ phổ biến trên thế giới mà còn ở cả Việt Nam, Java được xem như ngôn ngữ lập trình tiêu chuẩn của các lập trình viên vì thế mà nó luôn được ưu tiên trên nhiều nền tảng khác nhau. Theo đó, một đoạn code Java có thể phù hợp được với bất kỳ nền tảng nào mà không cần viết lại. Đặc biệt, ngôn ngữ lập trình Java còn có thể hỗ trợ người dùng thiết kế các phần mềm như: website hay lập trình game, hệ điều hành Android,…
-
Ngôn ngữ lập trình C:
Ngôn ngữ lập trình C là ngôn ngữ mà bất kỳ một lập trình viên nào cũng cần phải học vì thế mà nó được xem là ông tổ của những ngôn ngữ bậc cao. Tại một số trường Đại học, Cao đẳng hiện đã đưa vào chương trình giảng dạy môn ngôn ngữ lập trình C.
Đây là một ngôn ngữ lập trình có ưu điểm lớn nhất là tính logic cao, được dùng để lập trình những phần mềm và ứng dụng cơ bản. Người dùng có thể sử dụng nền tảng ngôn ngữ lập trình C để tạo ra được các game đơn giản như cờ caro, cờ vua,….
-
Ngôn ngữ lập trình Python
Là một trong số những loại ngôn ngữ lập trình bậc cao, ngôn ngữ lập trình Python đòi hỏi người học cần có đủ kiến thức và chuyên môn cao. Vì tính năng hỗ trợ hướng đối tượng và có phong cách lập trình tương tự những ngôn ngữ khác nên ngôn ngữ lập trình Python được khá nhiều lập trình viên tìm đến và sử dụng rộng rãi.
-
Ngôn ngữ HTML5
HTML5 mặc dù về bản chất nó không phải là một dạng ngôn ngữ lập trình bởi nó chỉ là ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản. Tuy nhiên, cốt lõi của các công nghệ dựa trên web đều được tạo ra từ ngôn ngữ HTML5. Trên thực tế, toàn bộ các website hiện nay đều được xây dựng dựa trên nền tảng của ngôn ngữ HTML5.
-
Ngôn ngữ lập trình PHP
Nổi bật với ưu điểm là mã nguồn mở vì vậy mà ngôn ngữ lập trình PHP cho phép người dùng có thể tùy ý sử dụng các kho thư viện tiện ích để lập trình web miễn phí.
Ngoài ra, ngôn ngữ lập trình này còn có thể chủ động trong việc hiệu chỉnh các CMS có sẵn như là: Joomla, WordPress,… để có thể tạo ra được các website theo ý của mình. PHP có lẽ là một ngôn ngữ lập trình không quá khó cho người mới bắt đầu, vì vậy đối với những người mới “tìm tòi” về web thì ngôn ngữ lập trình PHP chính là sự lựa chọn đúng đắn.
-
Ngôn ngữ lập trình JavaScript
JavaScript là ngôn ngữ lập trình frontend được sử dụng rộng rãi để thiết kế các ứng dụng frontend. Ví dụ như khi bạn nhấp vào nút mở cửa sổ bất kỳ nào đó, logic được triển khai thông qua JavaScript.
Ngày ra, có rất nhiều tổ chức và đặc biệt là những công ty mới thành lập đang sử dụng phổ biến NodeJS và đây là một môi trường chạy dựa trên JavaScript. NodeJS cho phép những developer sử dụng JavaScript cho phía máy chủ nhằm tạo ra nội dung của trang web động trước khi trang được gửi tới trình duyệt web của người dùng.
Vì vậy, với JS hiện nay cho phép bạn có thể sử dụng một ngôn ngữ lập trình duy nhất cho các scripts cả ở phía máy chủ và phía máy khách. Theo đó, nếu bạn đang tìm kiếm một công việc tuyệt vời đó thì bạn hãy nghiêm túc xem xét về việc học JavaScript.
-
Ngôn ngữ lập trình C#
Ngôn ngữ lập trình C# là ngôn ngữ được phát triển dựa trên cảm hứng từ C và C++. Đây là ngôn ngữ lập trình cũng được dự đoán sẽ làm mưa làm gió trên sàn ngôn ngữ lập trình trong tương lai.
Mặc dù so với đàn anh C thì C++ có phần phức tạp và phổ biến hơn, tuy nhiên vị thế của C++ trong việc phát triển các phần mềm cũng như những ứng dụng di động lại luôn được đánh giá cực kì cao. Đặc biệt là trong bối cảnh thị trường ứng dụng di động đang diễn ra vô cùng sôi động và tiềm năng như hiện nay thì C++ lại càng chứng tỏ được vị thế quan trọng của mình hơn bao giờ hết.
Lời Kết
Trên đây là khái niệm ngôn ngữ lập trình là gì cũng như những ứng dụng và gợi ý các ngôn ngữ lập trình phổ biến hiện nay mà mayruaxegiadinh.com.vn muốn chia sẻ tới bạn. Hy vọng đây sẽ là những thông tin cơ bản hữu ích cho bạn nếu bạn đang tìm kiếm ngôn ngữ phù hợp để bắt đầu theo đuổi con đường trở thành lập trình viên chuyên nghiệp.
Tuy nhiên, nội dung này chỉ mang tính chất tham khảo và không đi sâu vào việc phân tích tìm hiểu về ngôn ngữ lập trình. Nếu bạn còn thắc mắc về điều gì, hãy để lại lời nhắn ngay bên dưới bài viết nhé và ghé thăm mayruaxegiadinh.com.vn để biết thêm nhiều thông tin hữu ích nhé.